Bizden Haberler

2009'da Emlak Vergisi ve Kira Geliri Vergisi

Bu aşama da, daha önceki yazılarımızda da açıkladığımız gibi, kurumlar vergisi mükellefleri, en az iki tam yıl aktifte kayıtlı olan gayrimenkullerin satışı işleminde, belli koşulların varlığına bağlı olarak, kazancın yüzde 75'inin kurumlar vergisinin müstesna tutulması gibi, bir avantajdan yararlanabiliyorlar.

Şirketlerin mali müşavirleri, gayrimenkul vergileri konusunda, gerekli bilgileri verip, uyarılarda bulundukları için, şirketlerin bu konuda fazla bir sorunları yok.

Bu yazımızda, ağırlıklı olarak, gayrimenkulü olan bireylerin vergi durumlarını emlak vergisi ve gelir vergisi yönüyle ele alacağız.

Bir Evi Olanın Emlak Vergisi

Bir evi olan ve bu evde kendisi oturanlar, en rahat olan kişiler durumunda.

Bunların 2009'da, yalnızca "Emlak Vergisi" ile ilgili yükümlülükleri var.

Evlerinin 2008 yılındaki "Emlak Vergisi Değeri", 2009 yılında, yeniden değerleme oranının yarısı kadar yani yüzde 6 oranında artacak. Böyle olunca, 2009 yılında Mayıs ve Kasım aylarında iki eşit taksitte ödeyecekleri Emlak Vergisi ile Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı, bu oranda artmış olacak (Geçici muafiyetten yararlananların durumu biraz daha farklı).

Bir evi olan emeklinin; evinin büyüklüğü yani brüt alanı 200 metrekareyi aşmıyorsa, başka bir geliri de yoksa, 2009'da da emlak vergisi ödemeyecek. İki evi varsa, ikisi için de vergi ödeyecek.

Geliri olmayan ev hanımları ve işsiz vatandaşlar da bir konuta sahip olmaları halinde, emlak vergisi ödemeyecekler.

Özürlülerin durumu da 2009 yılında değişmiyor. Bir konutu olan özürlüler, çalışıp çalışmadıklarına bakılmaksızın emlak vergisi ödemeyecekler.

Bir Evi Olanın Gelir Vergisi

Bir evi olan ve bunu da kiraya verenler, 2008 yılında 2.400 TL'nin (2009'da 2.600 TL'nin) üzerinde "konut kira geliri" elde etmişlerse, 2009 yılının 1-25 Mart tarihleri arasında, "yıllık gelir vergisi beyannamesi" verecekler.

Ödeyecekleri vergiye gelince, burada "ince noktalar" var.

1- Evini Kiraya Vermiş Kendisi de Kocasının, Karısının, Anne-Baba ya da Çocuğunun Evinde Oturuyorsa

Kira gelirini beyan edecek. Toplam kiradan önce 2.400 TL (2009'da 2.600 TL) istisna sonra "yüzde 25 götürü gider" düşecek. Kalan kısım üzerinden gelir vergisi ödeyecek. Gelir Vergisinin oranı, yüzde 15'ten başlıyor; 20, 27 derken 44 bin 700 TL'nin üzerindeki kısım için yüzde 35 oluyor (Bu tutar 2009 yılı gelirleri için 50 bin TL olarak belirlendi).

2- Evini Kiraya Vermiş Kendisi de Kirada Oturanlar

Bu durumda olanların, 2008 yılı içinde yıllık kira gelirleri 2.400 TL'yi aşıyorsa, 2009 yılının 1-25 Mart tarihleri arasında "yıllık gelir vergisi beyannamesi" vermeleri gerekiyor.

Kira gelirini beyan ettiklerinde, öncelikle 2.400 TL (2009'da 2.600 TL) "istisna" düşecekler.

Ardından, "gerçek gider" yöntemini seçip, ödedikleri kirayı tahsil ettikleri kiradan düşecekler.

Bazıları, "Efendim, ben 15 bin TL kira ödüyor 12 bin TL'de kira geliri elde ediyorum. Gelirim yok ki beyanname vereyim" diye düşünebilirler ancak bu düşünce doğru değil.

Kira gelirlerini beyan edecekler ancak "gerçek gider" yöntemini seçmek suretiyle vergi ödemeyecekler.

İki Evi Olanlar

Emlak vergisi yönünden (emekli, ev hanımı, işsiz hatta özürlü olsalar dahi) herhangi bir avantajdan yararlanamayacaklar. İki ya da daha fazla sayıdaki evlerinin emlak vergisini, 2009 yılı Mayıs ve Kasım aylarında, katkı payı ile birlikte ödeyecekler.

Ödeyecekleri emlak vergisi, 2008 yılına kıyasla 2009 yılında yüzde 6 oranında artacak.

Gelir vergisine gelince, yıllık konut kira gelirlerinin 2.400 TL'yi (2009'da 2.600 TL'yi) aşması halinde, kira gelirlerini beyan edecek, 2.400 TL (2009'da 2.600 TL) istisnayı da düşecekler.

Bundan sonraki aşamada, durumlarına göre "gerçek" ya da "götürü gider" yöntemlerinden birini seçecekler.

İki ya da daha fazla sayıda konutunu kiraya verenler;

- Kirada oturuyorlarsa ya da

- Evleri alırken konut kredisi kullanmış olup, ciddi tutarda faiz ödüyorlarsa,

"gerçek gider" yöntemini seçmelerinde yarar var.

Götürü gider, 2.400 TL'lik (2009'da 2.600 TL'lik) istisna düştükten sonra kalan tutarın yüzde 25'i olduğundan, konut sahiplerinin, her iki gider tutarını ayrı ayrı hesaplayıp, kendileri açısından avantajlı olanı seçmelerinde yarar var.

Hemen belirtelim, "götürü gider" yöntemini seçenler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemini seçemezler.

İşyeri Kirası Elde Edenler

2008 yılında elde ettikleri brüt kira geliri yani yüzde 20 stopaj yapılmadan önceki kira tutarı, yıllık 19 bin 800 TL'yi (2009'da 22 bin TL'yi) aşanların, bu gelirlerini 2009 yılı 1-25 Mart tarihlerinde beyan etmeleri gerekiyor.

Bunlar beyanname verecekler ancak kira gelirlerinden "yüzde 25 götürü gider" düşüldükten sonra hesaplanan gelir vergisinden, kiranın brüt tutarı üzerinden kesilen yüzde 20 stopajı mahsup ettiklerinde, 2008 yılındaki yaklaşık 85 bin TL civarındaki işyeri kira gelirleri için ödenecek gelir vergisi çıkmıyor. Aksine iade gelir vergisi çıkıyor...

Kaynak: www.hurriyetemlak.com / Şükrü Kızılot

Konut kredisi Garanti BBVA Mortgage'dan alınır.